Zabytki

…..Budynek zabytkowego dworu, w którym obecnie mieści się Dom Generalny Sióstr Benedyktynek Samarytanek Krzyża Chrystusowego, powstał około 1876 roku. Wzniesiony został (w miejscu wcześniejszego, drewnianego) przez ówczesnych właścicieli Aleksandra i Józefę Ihnatowiczów. Autorem projektu był znany architekt Stanisław Hebanowski. Nowy parterowy dwór w typie „renesansowej willi włoskiej” zawierał skromny program użytkowy, typowy dla siedzib wiejskich. Pomieszczenia reprezentacyjne zgrupowane zostały w układzie dwutraktowym na parterze, jak wynika z zachowanych fotografii i opisu byłej właścicielki dworu Anny Wyszyńskiej z domu Dzierzbickiej. Powstały dwór był budowlą, której poprzeczną oś symetrii parterowego korpusu podkreślał piętrowy ryzalit, wysunięty nieznacznie poza lico elewacji frontowej, przechodzący w trójnawowy portyk u góry zamknięty balustradą. Brak portyku elewacji ogrodowej zastąpiony został silniejszym wysunięciem ryzalitu poza lico ściany. Korpus główny flankowany był również dwoma piętrowymi ryzalitami, do których przylegały boczne wejścia do pałacyku, ponad którym umieszczono balkon, do wschodniego zaś trzykondygnacyjną wieżę stanowiącą dominantę założenia.

…..Dwór wraz z przylegającymi gruntami posiadał wielu następujących po sobie właścicieli. W 1931 r. część majątku z dworem i innymi zabudowaniami liczącą ok. 74 hektarów, zakupiła w imieniu Zgromadzenia (wówczas jeszcze Stowarzyszenia Samarytanek) Matka Wincenta Jadwiga Jaroszewska. W związku ze zmianą właściciela i faktem, że zakupiony dwór miał pełnić funkcję domu zakonnego, wykonany został remont i część użytkową przystosowano do potrzeb Zgromadzenia. Krótko przed wybuchem II wojny światowej zakończono prace adaptacyjne wewnątrz budowli i odnowiono elewację.

W roku 1980 została wykonana nadbudowa piętra korpusu głównego budynku oraz dokonano innego rozkładu wnętrz. Remont objął również wymianę wszystkich drewnianych stropów na żelbetowe a także wymianę całej więźby dachowej. Po upływie dwudziestu czterech lat stan techniczny zabytkowego dworu znów wymagał remontu, a główną przyczyną niszczenia pałacu była nieszczelność pokrycia dachowego i napływ wody opadowej na ściany budynku, co doprowadziło do destrukcji elementów architektonicznego wystroju elewacji oraz tynków. Brak izolacji poziomej i pionowej fundamentów budowli doprowadził do podsiąkania kapilarnego wód gruntowych do wnętrza muru ceglanego i stałego zawilgocenia partii przyziemia i ścian piwnic. Niepokój budziły również powtarzające się pękania tynków zewnętrznych i muru ceglanego nad wszystkimi otworami okiennymi dworu.

W złym stanie była również stolarka okienna i drzwiowa.
W związku z powyższym w latach 2005 – 2008 przeprowadzono następny remont. Dokonano wymiany pokrycia dachowego, wymiany okien i drzwi zewnętrznych, izolacji poziomej, pionowej fundamentów i ścian piwnic, przeprowadzono kapitalny remont pomieszczeń piwnicznych.

…..Dwór otacza piękny, zabytkowy park, który założony został w połowie XIX wieku. Od strony wschodniej okolony dwoma okazałymi dębami – pomnikami przyrody, a od strony zachodniej dwoma szeregami kasztanowców, które prawdopodobnie pochodzą również z tego okresu. Usytuowane są one mniej więcej na osi lewego i prawego skrzydła pałacu, podkreślając główną oś parku. Drzewostan liczy ok. 200 drzew starszych i są to głównie brzozy, świerki, robinie kasztanowce, modrzewie, dęby, klony oraz wiele młodszych drzew. Osobliwością parku jest aleja leszczynowa z leszczyny pospolitej, na końcu której w części południowo-zachodniej, znajduje się grota Matki Bożej.

Park za pałacem przechodzi w ogród warzywno-owocowy. Każdej wiosny do naszego parku powracają różnorodne ptaki. W konarach drzew samaryjskich znajdują swe „mieszkanie” pliszki żółte i siwe, sikorki, dzięcioły, jaskółki oraz inne zwierzątka.

Odwiedzający Samarię mają możliwość zachwycić się urokiem parku, jego mieszkańców oraz śpiewem ptaków, a w klasztornej kaplicy doświadczyć zakonnej ciszy i piękna chorału gregoriańskiego.

…..Pałac i park – decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Warszawie wpisane zostały do rejestru zabytków województwa mazowieckiego (park – 27.01.1984 r., dwór – 11.09.1995 r.). Stanowią one ważny element panoramy Niegowa. Są nośnikiem pamięci o przeszłych pokoleniach, tradycji i powodem do dumy – szczególnie dla sióstr i miejscowej ludności – z uwagi na swoje walory historyczne i estetyczne.